„Pamięciownik” w wiżajnach – zaproszenie na wydarzenie
„Pamięciownik” w Wiżajnach – twórzmy razem historię lokalną!
Centrum Rozwoju Tradycji i Przyszłości zaprasza wszystkich mieszkańców i mieszkanki Wiżajn oraz okolic do udziału w wyjątkowym wydarzeniu – „Pamięciownik” w Wiżajnach. Wydarzenie odbędzie się już wkrótce w gminnym parku w centrum miejscowości i będzie otwarte dla wszystkich zainteresowanych.
„Pamięciownik” to mobilny pawilon, w którym społeczność tworzy własną, niepowtarzalną wystawę poświęconą lokalnej historii. Projekt opiera się na domowych fotografiach, prywatnych wspomnieniach i codziennych opowieściach mieszkańców. To wyjątkowa okazja, aby przypomnieć sobie ludzi, miejsca i wydarzenia, które ukształtowały nasze sąsiedztwo, a jednocześnie pokazać, że historie prywatne są ważnym elementem większej opowieści o regionie.
Dlaczego warto wziąć udział w „Pamięciowniku” w Wiżajnach?
Każdy i każda z nas ma w swoim domu albumy, zdjęcia w szufladach, które budzą wspomnienia i opowiadają historie. „Pamięciownik” zaprasza mieszkańców do podzielenia się swoimi skarbami i współtworzenia wystawy, która przez kilka dni zagości w Wiżajnach.
Na kolorowych i czarno-białych fotografiach rozpoznajemy twarze, budynki, zwyczaje – widzimy, jak zmieniała się nasza miejscowość, jak żyli nasi rodzice i dziadkowie. To te historie nadają naszemu miejscu tożsamość i zasługują na to, aby je zachować i pokazać.
Aktywność członków Centrum Rozwoju Tradycji i Przyszłości w organizacji
Jako partner lokalny „Pamięciownika”, Centrum Rozwoju Tradycji i Przyszłości od samego początku angażuje się w organizację wydarzenia w Wiżajnach. Wśród prelegentów i osób zapraszających do udziału są również dwaj członkowie naszego stowarzyszenia – Krzysztof Dawid Kowalewski oraz Dawid Banach.
Wystąpili oni wraz z Alicją Zajączkowską, kierowniczką Gminnej Biblioteki Publicznej w Wiżajnach, w specjalnym filmie zapraszającym mieszkańców do udziału w „Pamięciowniku”. W nagraniu opowiadają o idei projektu, jego wyjątkowej formie i korzyściach dla całej lokalnej społeczności.
🎥 Film zaproszeniowy można obejrzeć na YouTube:
Kim są organizatorzy i partnerzy wydarzenia?
Pomysłodawcą i współorganizatorem „Pamięciownika” jest Centrum Archiwistyki Społecznej – publiczna instytucja kultury zajmująca się rozwijaniem archiwistyki społecznej w Polsce. CAS wspiera społeczności w dokumentowaniu ich historii poprzez gromadzenie fotografii, nagrywanie wspomnień, a także organizowanie spotkań, wystaw i warsztatów.
Wydarzenie w Wiżajnach realizowane jest we współpracy z wieloma partnerami lokalnymi, w tym:
✅ Gmina Wiżajny
✅ Gminna Biblioteka Publiczna w Wiżajnach
✅ Świetlica Gminna w Wiżajnach
✅ Koło Gospodyń Wiejskich „Przy Trójstyku” w Wiżajnach
✅ Parafia Wiżajny
✅ Stowarzyszenie Wiżajny
✅ Amatorska Grupa Teatralna „My stela”
✅ Podlascy Archiwiści Społeczni
✅ Formacja Byle Dalej
✅ Centrum Rozwoju Tradycji i Przyszłości
Dzięki współpracy wszystkich tych instytucji i organizacji powstaje przestrzeń do rozmowy, dzielenia się i wspólnego budowania pamięci o naszym miejscu.
Program „Pamięciownika” w Wiżajnach
wszystkie wydarzenia odbywają się przy pawilonie „Pamięciownik” w Parku Gminnym
25 lipca (piątek)
15.00–15.30
spacer z historią
Zapraszamy na bliski spacer wśród zdjęć rozwieszonych w wiżajńskim Parku, rozmowy i wspomnienia. Archiwum Społeczne Gminy Wiżajny zaprezentuje najciekawsze, zgromadzone dotąd zbiory, a także zachęci do zbierania zdjęć i wspomnień w ramach „Pamięciownika” – dzięki temu archiwum społeczne wzbogaci się o nowe materiały.
15.30–16.00
powitanie osób odwiedzających „Pamięciownik” i zaproszenie do współtworzenia wystawy
16.00–16.30
wręczenie nagród w konkursie literackim „Czym są dla mnie Wiżajny?”, który zachęca społeczność do zaciekawienia się lokalną historią i podjęcia działalności twórczej
16.30–17.30
„Darcie pierza” – widowisko teatralne
Opowieść o szykowaniu posagu pannie młodej i odtwarzanie dawnego obrzędu ludowego zaprezentowane zostaną przez Amatorską Grupę Teatralną „Mystela” ze Smolnik pod kierownictwem Justyny Borkowskiej.
Spektakl połączony będzie z krótkimi występami śpiewu zespołów ludowych Szuwarek i Jezioranek – działających przy Świetlicy Gminnej w Wiżajnach.
17.30
swojski poczęstunek
26 lipca (sobota)
blok spotkań „Opowieści pogranicza”, godz. 15.00–18.30
15.00–15.30
Opowieść z dzieciństwa o historii rodziny i miejsca – opowiada Lech Nowikowski, urodzony w 1929 roku syn przedwojennego nauczyciela z Wiżajn, Władysława Nowikowskiego.
15.30–16.00
Opowieść zduna – opowiada Marek Dycz, emerytowany strażnik graniczny, obecnie zdun, czyli rzemieślnik zajmujący się budową i naprawą pieców kaflowych, pokojowych, kuchennych czy chlebowych, a także kominków; pasjonat tego zawodu. Obejrzymy też narzędzia i przykłady kafli.
16.15–16.30
Opowieść o motywacji do odkrywania historii rodziny – opowiada Doris Kaufhold z Niemiec – badaczka losów wiżajńskich ewangelików. Wydarzenie w języku niemieckim tłumaczone na język polski.
16.30–17.00
Mazur o Mazurach na Suwalszczyźnie. Historia i zwyczaje – opowiada Dawid Banach, proboszcz Parafii Ewangelickiej w Suwałkach, regionalista i działacz społeczny.
17.00–17.15
Żytkiejmy – architektura mojego miejsca – opowiada Konstanty Mazur, uczeń III Liceum Ogólnokształcącego w Suwałkach, miłośnik historii regionalnej i architektury Prus Wschodnich.
17.20–18.10
Historie (nie)oczywiste – rozmowa Aleksandry Domańskiej z Robertem Trabą.
Aleksandra Domańska to publicystka, autorka popularnej w Wiżajnach książki „Trójstyk. Gawędy o granicach”, miłośniczka regionu. Robert Traba – historyk, kulturoznawca, profesor nauk społecznych, autor książek historycznych.
18.15–18.30
Prezentacja wystawy o dawnych ewangelikach – będzie to druga (po ubiegłorocznej) wystawa wielkoformatowych zdjęć poświęconych ewangelikom. Umiejscowiona na ogrodzeniu, gdzie kiedyś stał mur okalający nieistniejący dziś kościół ewangelicki.
Autorami tej wystawy są Dawid Banach i Doris Kaufhold, którzy opowiedzą o niej osobom odwiedzającym „Pamięciownik”.
28 lipca (poniedziałek)
14.00–16.00
warsztaty malowania starych fotografii na szkle
Warsztaty poprowadzi Alicja Wasilewska – twórczyni Rękodzielni Styk w Podwojponiach (przy okazji warsztatów będzie też stoisko rękodzieła z tej pracowni). Zachęcamy do przyniesienia własnych zdjęć z domowych zbiorów; na miejscu będą też dostępne zdjęcia do pracy warsztatowej.
Na warsztaty obowiązują zapisy na miejscu w Bibliotece bądź telefonicznie (limit miejsc: 20 osób).
16.00–17.00
opowieść o Wiżajnach i regionie z okresu II wojny światowej
Spotkanie poprowadzi Krzysztof Dawid Kowalewski, popularyzator historii Suwalszczyzny z okresu II wojny światowej, twórca filmów dokumentalnych. Opowie m.in. o nagraniach relacji mieszkanek i mieszkańców naszego regionu.
29 lipca (wtorek)
blok rozmów „Historia na głosy”, godz. 15.00–17.00
15.00–15.45
Tutejsze opowieści – Marcin Halicki i Piotr Brysacz porozmawiają o historii, kulturze i życiu Suwalszczyzny i pogranicza. Będzie też dostępne stoisko z książkami regionalnymi z Suwalszczyzny i Podlasia z Wydawnictwa Paśny Buriat.
Marcin Halicki – regionalista, autor książek o historii Suwalszczyzny, archiwista społeczny. Piotr Brysacz – wydawca, współzałożyciel Festiwalu literackiego „Patrząc na Wschód”.
15.45–17.00
spotkanie z podlaskimi archiwistami społecznymi – opowiedzą o archiwistyce społecznej w regionie, a także zaproszą mieszkańców i mieszkanki Wiżajn do podzielenia się własnymi historiami. W spotkaniu wezmą także udział przedstawiciele i przedstawicielki studenckiego koła naukowego „Pedagogika Pamięci” z Suwałk.
17.00–17.20
wręczenie podziękowań darczyńcom i darczynkom, którzy udostępnili swoje materiały do archiwum społecznego
18.00–18.45
koncert zespołu Byle Dalej
Byle Dalej to suwalski zespół muzyczny działający pod kierownictwem Janusza Murawskiego. Nazwa zespołu pochodzi od utworu Andrzeja Koryckiego „Byle dalej”. To właśnie w takiej stylistyce zespół najczęściej prezentuje się na scenie. W Wiżajnach zaprezentuje głównie klimatyczną poezję śpiewaną.
18.45
wspólny poczęstunek
Inne wydarzenia, które odbywają się w trakcie pobytu „Pamięciownika” w Wiżajnach:
plenerowa wystawa z okazji 200-lecia kościoła
ekspozycja przedmiotów codziennego użytku, starych bibelotów
ekspozycja książek związanych z historią regionu (ze zbiorów biblioteki)
kiermasz produktów lokalnych i rękodzieła ludowego
Dołącz do nas – każda historia jest ważna!
Serdecznie zapraszamy mieszkańców i mieszkanki Wiżajn do odwiedzenia „Pamięciownika” i przyniesienia ze sobą fotografii, wspomnień i opowieści rodzinnych. Wspólnie stworzymy wystawę, która pokaże, jak ważna jest lokalna pamięć i jak wiele łączy nas ze sobą. Do zobaczenia!
